Osiedle „Nowe”, pomiędzy ulicami J.K. Branickiego, K. Ciołkowskiego, Żwirki i Wigury, Świętego Pio i Cz. Miłosz

Układ przestrzenny osiedla Nowe, został rozplanowany w oparciu o szczegółowy plan zabudowania z 1932 r. przygotowany przez Magistrat Białegostoku. Obszar osiedla o wielkości około 5 ha rozciągał się wówczas na wolnym terenie położonym nieopodal fabryki Nowika i dwóch stawów flankujących dawny trakt warszawski, w sąsiedztwie których w XVIII wieku znajdowała się karczma Nowe.

W 2 poł. XIX w. Rosjanie wybudowali szosę strategiczną do Baranowicz, wykorzystując część dawnego szlaku słonimskiego i jednocześnie wyrzucając ją poza obszar miasta. W latach 70. XIX w. w jej okolicach funkcjonowała fabryka maszyn i odlewów Adolfa Święcickiego i Antoniego Wieczorka określana jako osada Krzywe. Stąd wzięły się nazwa osiedla Nowe i jedna z głównych jego ulic Pod Krzywą. Zgodnie z pierwotnymi planami osiedle miało stanowić jeden z pierwszych w Białymstoku przykładów osiedla satelickiego, wzorowanego na koncepcji miasta-ogrodu, opracowanej przez brytyjskiego urbanistę Ebenezera Howarda. W okresie międzywojennym najintensywniej zabudowaną częścią osiedla były tereny pomiędzy ulicami Jagiellońską i Drewnianą (m.in. Folwarczna, Bednarska, Lwowska). W latach 50. XX w. nazwę Szosy Pod Krzywą zmieniono na ulicę Lucjana Szenwalda na cześć poety i działacza komunistycznego, autora znanej do dziś piosenki "Niech żyje wojna", wykonywanej po II wojnie przez Stanisława Grzesiuka. Do dziś zachował się koncentryczny układ głównych traktów dzielnicy (ul. A. Mickiewicza, Jagiellońska, Pod Krzywą i Zwierzyniecka), między którymi założone są równoległe do siebie ulice osiedlowe oraz spora część przedwojenne zabudowy z dominantą w postaci gmachu d. szkoły powszechnej, utrzymanego w duchu architektury rodzimej charakterystycznej dla lat 20. XX w. Charakterystyczną jednorodzinna skalę zabudowy osiedla zakłócił wzniesiony w ostatnim czasie wielorodzinny blok mieszkalny, zrealizowany przez jedną z białostockich firm deweloperskich. Również większa część przedwojennej zabudowy uległa rozbiórce, bądź przebudowie i modernizacji.

Dział: Obiekty A-Z

Dane adresowe

Fundacja Uniwersytetu w Białymstoku Universitas Bialostocensis
ul. M. Skłodowskiej-Curie 14, 15-097 Białystok
  http://www.fundacja.uwb.edu.pl
  Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.